Tiết khí là cụm từ rất quen thuộc với những người làm nông hoặc nghiên cứu về thời tiết. Tiết khí là chỉ 24 điểm khác nhau đặc biệt trên quỹ đạo quay của trái đất quanh mặt trời, thể hiện trực tiếp sự biến đổi về thời tiết và mùa.
Tiết khí là gì?
24 tiết khí trong năm
Nông lịch
Trước khi nhắc đến tiết khí, ta phải biết nông lịch. Nông lịch là bộ lịch có bắt nguồn từ rất xa xưa lâu đời, sơ hình ban đầu của nó là lịch âm, sau đó kết hợp tiết khí trở thành lịch âm dương. Ban đầu cụm từ nông lịch chính là chỉ lịch âm dương, nhưng lịch âm dương về sau cũng có nhiều loại nên nông lịch chỉ là một loại lịch âm dương.
Người Bách Việt xưa vì để thuận lợi trong việc canh tác nông nghiệp, họ đã chia ra thời gian trong năm thành 24 tiết và khí khác nhau, gọi chung là tiết khí. Tiết khí được chia và tính trên nông lịch.
Tiết khí
Nếu chia bàn quay quỹ đạo thành 360 độ thì 24 tiết khí trên quỹ đạo quay này chiếm các vị trí khác nhau, phân bố đều mỗi điểm cách nhau 15 độ. Khi trái đất quay quanh mặt trời, quỹ đạo quay cố định nhưng trục trái đất lại có sự thay đổi độ nghiêng, hình thành sự biến hóa thời tiết và thay đổi về mùa. Tiết khí chính là điểm thay đổi khác nhau của thời tiết và mùa này.
Bởi vì quỹ đạo quay của trái đất là hình elip nên khoảng cách thời gian giữa các tiết khí không cố định, sẽ có sự thay đổi hàng năm. Tuy nhiên, số lượng tiết khí trong một năm vẫn sẽ không thay đổi. Mà những tiết khí này cũng có tốt có xấu, có thích hợp với sự thích nghi của con người, có không thích hợp.
Theo nông lịch một năm có bao nhiêu tiết khí?
Tính theo đường mặt trời. Một năm nông lịch có tất cả 24 tiết khí và phân bố chia đều cho các mùa. Mỗi mùa có 6 tiết khí tất cả, nhưng ngày rơi xuống của tiết khí cũng không cố định, chỉ biết thời gian kéo dài của tiết khí trung bình là 15 ngày, cứ một tiết lại đến một khí.
Tiết khí mùa xuân
Sáu tiết khí mùa xuân là tiết Lập Xuân, khí Vũ Thủy, tiết Kinh Trập, khí Xuân Phân, tiết Thanh Minh và khí Cốc Vũ. Tiết Lập Xuân là tiết đầu tiên của năm, biểu thị sự bắt đầu một năm của mùa xuân. Khí Cốc Vũ là tiết khí cuối cùng của mùa xuân, là thời gian mưa rào, báo hiệu xuân kết thúc và mùa hạ sắp đến.
Tiết Lập Xuân
Tiết khí mùa hạ
Sáu tiết khí mùa hạ là tiết Lập Hạ, khí Tiểu Mãn, tiết Mang Chủng, khí Hạ Chí, tiết Tiểu Thử, khí Đại Thử. Tiết Lập Hạ là tiết đầu tiên của mùa hạ, đánh dấu sự chuyển mùa, bắt đầu của mùa hạ. Còn khí Đại Thử là tiết khí cuối cùng của mùa hạ, biểu thị bắt đầu thời gian nóng oi bức nhất của năm.
Tiết khí mùa thu
Mùa thu có tất cả sáu tiết khí là Lập Thu, Xử Thử, Bạch Lộ, Thu Phân, Hàn Lộ, Sương Giáng. Tiết Lập Thu là đánh dấu sự bắt đầu của mùa thu còn khí Sương Giáng là thể hiện thời điểm cuối của mùa thu, bắt đầu có sương mù lạnh.
Tiết khí mùa đông
Mùa đông có sáu tiết Lập Đông, Tiểu Tuyết, Đại Tuyết, Đông Chí, Tiểu Hàn và Đại Hàn. Đây là sáu tiết khí cuối cùng của một năm. Tiết Lập Đông là thời điểm bắt đầu của mùa đông và là thời gian vụ thu hoạch, còn Đại Hàn là khoảng thời gian cuối cùng của năm và là lúc thời tiết lạnh giá nhất.
Liên hệ: http://vansu.net
Hoặc mail: lienhe@vansu.net
Địa chỉ: Cao Lỗ, Uy Nỗ, Đông Anh, Hà Nội
Điện thoại: 01653529856
Mxh: https://www.youtube.com/channel/UCvkoa6RvIMNwJeya3_lpZqg